Sam naziv  Pazova  je najverovatnije izveden iz reči pazuh, jer su tako Sloveni nazivali rimsku vojnu graničarsku visoravan između dve velike reke – Dunava i Save.

Pazova se pominje još krajem 15. veka. Osnovno etničko jezgro na teritoriji opštine je formirano doseljavanjem Srba u današnju Vojvodinu pod vođstvom Arsenija Čarnojevića krajem 17. veka (1690).

Srem, kao deo austrijske Vojne granice, je novim doseljenicima garantovao slobodu posedovanja imanja, školovanja na maternjem jeziku i slobodu veroispovesti.

Prvobitno naselje je bilo u potesu ”Staro selo” između puta Surduk-Belegiš od mesta udaljeno oko 2 km. Jedino po predanjima se zna da su starosedeoci napustili naselje u periodu od 1760-1770. godine zbog visokih voda i u potrazi za višim terenom smestili su se na mestu istočno od pravoslavne crkve (Srpski kraj).

Ubrzo po preseljenju starosedeocima se doseljavanjem pridružuju Srbi iz Like. Krajem 18. veka, tačnije 1770.godine na ovo područje se doseljavaju Slovaci. Sadašnji naziv Stara Pazova datira od 1792. godine.

Kao naseljeno mesto pominje se 1716. godine. Tokom 17. i 18. veka je dolazilo do migracija stanovništva koje su organizovali Marija Terezija i njen sin Josip 2. kako bi ojačali granicu Vojne krajine.

Od formiranja Hrvatsko-slavonske vojne granice 1750. godine Pazova je postala graničarsko mesto, vojničko-zemljoradničko naselje i kapetan vojske se starao o ekonomskom razvoju mesta i obrazovanju.

Tako su Staru Pazovu u 18. veku nastanili radni ljudi koji su u pustaru Pazova došli da čuvaju granicu Ugarske od turskih upada, da krče močvarno zemljište, kopaju kanale i bunare i da ovde osnuju svoja gazdinstva.

Srbi i Slovaci su kuće gradili od naboja u panonskom tipu, postavljene uzdužno na placevima. Lokalna vlast je organizovala ušorenu izgradnju mesta. Kuće su građene na jednostavan način, sa dva do tri odeljenja, niske, sa malim prozorima i pokrivene trskom.

Tek od sredine 19. veka a naročito početkom 20. veka kuće se grade od cigala a krov od crepa pa je u St. Pazovi tad bilo čak pet ciglana. I spolja i iznutra kuće su bile malterisane blatom od žute zemlje i krečene belo, a kasnije i molovane.

Pod je bio dobro nabijena zemlja, pa se jednom nedeljno mazalo tečnom glinom, da bi kasnije bilo više patosa od dasaka. Najčešće su zidali kuće na ”lakat” uzdignute na temelje sa izolacijom i sa više prozora.

Glavne,široke ulice, tek krajem 19. veka su dobile tursku kaldrmu – makadam a po letnjim putevima oblaci prašine su se dizali za zaprežnim kolima. Samo su bogate porodice između dva rata dvorišta popločavali (patosali) ciglom.

Posle iskopa kanala Mali Begej 1889. – 1891. godine došlo je do poboljšanja u ratarstvu. Gajilo se žito i sve se obavljalo ručno, i sejanje i košenje. Žito se mlatilo ručno a tek početkom 20. veka se koriste vršalice.

Parne vršaće mašine su bile veliki napredak u poljoprivredi. Do drugog svetskog rata se gajila i konoplja i u Staroj Pazovi je bilo pet uljara.

Od 1801.godine naređeno je uzgajanje dudova koji su sađeni u širokim ulicama čak u dva reda, pa su naši preci bili dobri odgajivači svilene bube i čuvene rakije dudinjare. Razvojem poljoprivrede nastajali su prateći zanati: ćurčije, kolari, kovači, sarači, opančari, šeširdžije.

Još od 19. veka čuvena je Pazovačka pijaca, a naročito stočna i žitna. Na početku 20. veka od industrijskih objekata bile su ciglane, a od 1936. godine fabrika za proizvodnju leda i sode zvana Ledara.

Please follow and like us: