Na današnji dan, pre 104 godine, potporučnik Julije Vapa komandant slavne čete 7. puka srpske vojske posle 50 dana danonoćnog napredovanja od Bitolja na Mitrovdan 1918. godine ušla je u Inđiju i oslobodila je.
Zaboravljeni Julije Vapa je bio nosilac najviših srpskih odlikovanja: ordena Belog orla, ordena Jugoslovenske krune, ordena za hrabrost Miloš Obilić, Spomenice srpsko-bugarskog rata 1913. godine i Albanske spomenice.
Povodom oslobođenja u Prvom svetskom ratu Opština Inđija i ove godine organizuje svečanost za obeležavanje izuzetno značajnog datuma za istoriju našeg grada.
PROGRAM:
U 13 časova predsednik opštine Inđija Vladimir Gak obići će promociju vojnog poziva Prve brigade kopnene vojske u pešačkoj zoni
Inače, promocija vojnog poziva trajae od 09.00 do 16.00 časova u Ulici vojvode Stepe, u pešačkoj zoni.
Kasnije, u 16 časova, delegacije opštine, vojske i rodoljubivih udruženja položiće vence na spomenicima Milunki Savić, kralju Petru I Karađorđeviću u kraljici Mariji Karađorđević.
Svečana akademija u velikoj sali Kulturnog centra zakazana je u 17 časova a kulturno-umetnički program pripremili su đaci inđijske Gimnazije.
O VELIKOM RATU
Prvi svetski rat ili “Veliki rat” je trajao od 1914. do 1918. godine. U njemu je učestvovala većina velikih svetskih sila, grupisanih u dva sukobljena vojna saveza: Saveznika (okupljenih oko Trojne Antante) i Centralnih sila.
Više od 70 miliona ljudi je bilo pod oružjem, a od toga preko 60 miliona ljudi u Evropi je bilo mobilisano u jedan od najvećih ratova u istoriji.
Posledice rata su bile da je ubijeno više od 15 miliona ljudi, 20 miliona ranjeno, a direktne učesnice rata pretrpele su i ogromna razaranja država i privreda.
Kraljevina Srbija ratovala je protiv Austro-Ugarske i drugih Centralnih sila od 28. jula 1914. kada joj je austro-ugarska vlada objavila rat pa sve do završetka Prvog svetskog rata 1918. godine.
Prve godine rata Srbija koja je imala u ratu testiranu vojsku s 350.000 vojnika je potukla slabiju austrougarsku balkansku armiju od 290.000 regularnih vojnika i garnizonskih trupa koje nikad nisu učestvovale u ratu.
Naredne godine srpska vojska se suočila s novim mobiliziranim austro-ugarskim jedinicama i još s revantiskičkim napadom Bugarske.
Ne želeći da se preda srpska vojska se povukla preko Albanije. Evakuisana je na Krf gde se odmorila, naoružala i reorganizovala.
Odatle je prebačena na Solunski front gde je već 1916. godine zabeležila uspehe. Posle dugog zatišja borbe za probijanje fronta počele su septembra 1918. godine.
Srpske i druge savezničke snage probile su front i ubrzo je Bugarska prinuđena na predaju. Srpska vojska nezadrživo je napredovala i 1. novembra 1918. oslobođen je Beograd.
Zahvaljujući oslobađanju Srbije i raspadu Austro-Ugarske 1918. godine stvorena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.
Pobedu u Prvom svetskom ratu Srbija je nesrazmerno skupo platila pošto su gubici srpske vojske bili 311.000 vojnika u što su uračunati svi poginuli, ranjeni, nestali i zarobljeni dok je još nepoznat broj vojnika umro od bolesti, gladi i sličnog.
Fotografije: Arhiv jugoslovenske kinoteke